Ary Szternfeld (1905-1980) – urodzony w Sieradzu, związany z Łodzią, jeden z pionierów kosmonautyki – twórca tego pojęcia. „Nawigator kosmicznych tras” – obliczał orbity sztucznych ciał niebieskich, rakiet, satelitów. Z wykształcenia inżynier mechanik.
Ary (Arje Jakub) Sternfeld (Szternfeld) urodził się w 1905 roku w Sieradzu, w żydowskiej rodzinie, której korzenie sięgały osiadłego w XII wieku na ziemiach polskich rodu wybitnego żydowskiego filozofa i lekarza Majmonidesa. Ojciec, Arego, Abram Sternfeld, był znanym w Sieradzu i okolicy właścicielem hurtowych składów artykułów mącznych. Jego marzeniem było, aby jedyny syn (miał jeszcze trzy córki) został w przyszłości rabinem. Stąd starał się wychować potomka w duchu religijnym. Matka Arego, Estera z Rappaportów dostrzegając jego zainteresowania techniką pragnęła mu zapewnić dobre świeckie wykształcenie.
Ary już w gimnazjum pasjonował się astronautyką i obliczaniem ruchu ciał niebieskich. Uprawiał z zamiłowaniem piesze wędrówki krajoznawcze po kraju, chętnie fotografował zwiedzane miejscowości. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w I Gimnazjum Męskim Towarzystwa Szkół Żydowskich w 1923 roku, podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po zaliczeniu pierwszego roku studiów zdecydował się na wyjazd do Francji. Ukończył studia na wydziale mechaniki uniwersytetu w Nancy, uzyskując dyplom inżyniera mechanika w 1927 roku, z drugą lokatą na 33 absolwentów.
Praktykował w paryskich biurach konstrukcyjnych. Pogłębiał wiedzę astronautyczną, wyliczał trajektorie sztucznych ciał niebieskich. Nie udało mu się jednak znaleźć promotora dla zamierzonej dysertacji doktorskiej z dziedziny astronautyki.
W połowie 1932 roku wrócił do Łodzi i rozpoczął pracę nad dziełem „Initiation a la cosmonautique”. Zaprzyjaźniony z młodym uczonym awangardowy artysta grafik Karol Hiller przygotował nawet okładkę książki, ale w pierwszym wydaniu dzieła znalazła się jako frontispis, zaś w drugim jako ilustracja.
Główne tezy swojej książki Sternfeld przedstawił w referacie „Główne zasady kosmonautyki”, wygłoszonym 6 grudnia 1933 roku na sesji naukowej Towarzystwa Przyjaciół Astronomii w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Referat spotkał się z chłodnym przyjęciem ze strony audytorium. Dopiero wykład „O pewnych nowych poglądach w astronautyce” wygłoszony w maju 1934 roku na paryskiej Sorbonie zwrócił na Sternfelda uwagę uczonych francuskich, zaś Francuskie Towarzystwo Astronomiczne przyznało mu międzynarodową nagrodę astronautyczną „REP-Hirsch” (1934). Był trzecim po prof. H. Obercie i dr. P. Montage’u laureatem tej prestiżowej nagrody.
Nie mając nadziei na dalsze sukcesy naukowe we Francji, Sternfeld wyjechał w czerwcu 1935 roku do Moskwy, gdzie niemal natychmiast podjął pracę w Naukowo-Badawczym Instytucie Napędu Odrzutowego RNII. W 1936 roku przyjął obywatelstwo radzieckie. Wreszcie w 1937 roku doczekał się wydania swego „Wstępu do kosmonautyki”.
Represje stalinowskie nie ominęły ani Instytutu, ani Sternfelda. Instytut został rozwiązany, uczony zaś znalazł zatrudnienie jako inżynier mechanik w Instytucie Metaloznawstwa.
Po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej został ewakuowany do Sierowa na Uralu, gdzie został nauczycielem przedmiotów zawodowych w tamtejszym technikum metalurgicznym. Po wojnie wrócił do Moskwy i, choć nie pracował w żadnej instytucji związanej z kosmonautyką, nadal prowadził obliczenia orbit sztucznych satelitów. Wreszcie po latach doczekał się uznania w świecie naukowym. Otrzymał tytuł Zasłużonego Działacza Nauki i Techniki RFSRR oraz doktorat honoris causa uniwersytetu w Nancy. Jest autorem około 20 książek, tłumaczonych na 36 języków w 39 krajach, oraz około 400 artykułów naukowych i popularnonaukowych dotyczących astronautyki, także w języku polskim.
Najważniejsze prace:
„Initiation a la cosmonautique” (Wstęp do kosmonautyki) – maszynopis, za którą otrzymał nagrodę Francuskiego Towarzystwa Astronautycznego im. R. Esnault-Peltrie i A. L. Hirscha w 1934 roku.
„Wwiedieniie w kosmonawtiku” (Wstęp do kosmonautyki), wydana tylko w języku rosyjskim, dwa wydania: w 1937 i 1974 roku
„Lot w przestworza świata”
„Loty międzyplanetarne”
„Sztuczne satelity Ziemi”
„Od sztucznych satelitów do lotów międzyplanetarnych” – wszystkie w językach obcych,
„Sztuczny księżyc”, PWN, Warszawa 1957
„Śladami kosmonautycznych koncepcji z lat 1929-36”, PWN, Szczecin 1967 (przedmowa Ary Sternfeld jeden z pionierów kosmonautyki autorstwa Jana Gadomskiego) – publikacja wydana tylko po polsku
„Paradoksy kosmonautyki”, LSW, Warszawa 1987
Łącznie ukazało się 85 wydań książek autorstwa Arego Sternfelda w 36 językach.
http://baedekerlodz.blogspot.com/…/ary-sternfeld…